Thấy lợi quên nghĩa – Đã đến lúc các công ty Mỹ tỉnh ngộ trước Trung Quốc?

Những sự kiện xảy ra liên tiếp trong vài ngày qua một lần nữa làm nổi bật sự quỵ lụy của nhiều công ty Mỹ trước sức ép từ Trung Quốc, hay đúng hơn là trước món lợi khổng lồ mà thị trường 1,4 tỷ dân này mang lại.

Không phải đợi đến khi những lùm xùm liên quan đến kênh truyền hình ESPN, Hiệp hội Bóng rổ nhà nghề Mỹ (NBA) và hang Apple nổi ra người ta mới nhận thức được mức độ khuynh loát của Trung Quốc đối với các đại công ty Mỹ.

Thoạt đầu là những đòn trả đũa nhắm vào NBA chỉ sau một dòng tweet ủng hộ người biểu tình Hồng Kông của Tổng giám đốc đội Houston Rocket Daryl Morey. Kế đến là việc Apple gỡ bỏ ứng dụng bản đồ theo dõi cảnh sát Hồng Kông.

Và mới nhất là kênh ESPN phát sóng bản đồ Trung Quốc bao gồm đường lưỡi bò phi lý ở Biển Đông. Tất cả xảy ra trong vòng vài ngày.

Nên xem

Mưu đồ nào đằng sau việc tàu Hải Dương 8 đi ra đi vào?

Việc tàu Hải Dương 8 của Trung Quốc một lần nữa vi phạm vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam có thể là một phần trong kế sách “rút củi đáy nồi” của Bắc Kinh.

Thái độ trịch thượng của Bắc Kinh đã được họ thể hiện từ lâu và để đánh đổi quyền tiếp cận thị trường 1,4 tỷ dân, nhiều công ty Mỹ đã chấp nhận quỳ gối trước các đòi hỏi vô lý và hợm hĩnh đến từ nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Hay đúng hơn là quỳ gối trước sức mạnh của kim tiền.

Tuy nhiên, những sự kiện liên tiếp xảy ra trong vài ngày qua thể hiện một mức độ leo thang mới trong sự ngang ngược của Trung Quốc và sự hội tụ của chúng có thể là bước ngoặt có tác dụng thức tỉnh công chúng Mỹ.

Một chương trình phát sóng mới đây của kênh ESPN chiếu bản đồ Trung Quốc với đường lưỡi bò phi lý ở Biển Đông – Ảnh:Chụp màn hình

Khi nhìn lại, họ thấy không chỉ là NBA, Apple hay ESPN mà là một danh sách dài những công ty Mỹ từng đáp ứng các đòi hỏi vô lý từ Trung Quốc trong hành trình tìm kiếm lợi nhuận từ thị trường không lổ này.

Về bản chất, sự đánh đổi đó chẳng khác gì thấy lợi quên nghĩa. Đó là khuất phục trước những yêu sách chủ quyền phi lý của Trung Quốc, hay đi ngược lại các giá trị mà nước Mỹ tôn sùng.

Nên xem

Cảnh giác chiêu giương đông kích tây của Trung Quốc ở Biển Đông

Cảnh giác trước những hành vi ngang ngược, bất chấp luật pháp quốc tế khác của Trung Quốc ở Biển Đông lúc này có lẽ sẽ không thừa.

Và cũng từ đó người ta nhận thấy cuộc đối đầu Mỹ – Trung hiện nay không chỉ là đơn thuần về thương mại hay công nghệ mà là cuộc đối đầu giữa những hệ giá trị và đạo đức.

Trong bối cảnh đó, chủ trương phân ly kinh tế Mỹ – Trung (decouple) mà người nhiều đang nói đến không phải là không có lý do của nó.

Ít ra nó có thể giúp các công ty Mỹ bớt phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc. Để từ đó không còn phải phải chịu những sự hoạnh họe và bức ép phi lý đến từ Bắc Kinh.